Over 't schuunste dialect
Es Da Uuk Gensch?
Het Gentse dialect is niet zomaar een verzameling van woorden, het is de ziel van de stad en zijn kleurrijke bewoners. We onderzoeken hoe het vandaag, anno 2024, gesteld is met dat dialect. Bekende en minder bekende Gentenaren vertellen in hun sappigste Gents wat hun ‘schuune’ dialect voor hen betekent. Jong en oud komen samen rond de vraag ‘Es da uuk Gensch?’. Spreekt men vandaag überhaupt nog Gents of kunnen we wat gesproken wordt, nog 'Gensch' noemen? Met de hulp van academici onderzoeken we de evolutie van de taal en wat deze veranderingen betekenen voor de identiteit van de Gentenaren. Samen zoeken we uit hoe het Gents in de toekomst als 'vrie wijs' immaterieel erfgoed kan blijven bestaan.
Generaties samenbrengen
We volgen Peter Van Haelter, beter bekend als Perfesser Gents, terwijl hij verschillende generaties Gentenaren samenbrengt tijdens de quiz 'Junior vs Senior'. In die quiz test hij de kennis van het Gents bij beide groepen. De jongeren leren op die manier van de oudere generatie, maar de ouderen leren op hun beurt ook woorden die de jongeren gebruiken. Zo slaagt de perfesser erin om iedereen 'chaud' te houden voor het Gentse dialect. Het taalgebruik van die oudere generatie, in de documentaire vertegenwoordigd door Fannie Van den Bogaerde, werd vroeger nauwlettend in de gaten gehouden. "Zelfs buiten de school werd het Gents niet getolereerd", vertelt Fannie over haar schooljaren in de seventies.
Vader en dochter
Onder andere Wim Claeys, bezieler van de Gentse zangstonde en van kinderkoor De Stemband, en zijn dochter Clara hebben het over hoe het Gentse dialect vandaag de dag gesproken wordt. Wim doet al jarenlang veel inspanningen om het Gents levendig te houden via zijn koor en de zangstonde tijdens de Gentse Feesten. Hij voedde zijn dochter Clara op in het Gents, maar dat dialect bleek niet altijd en overal even welkom. Nochtans zijn er voldoende redenen, en niet alleen emotionele, om ons Gents te blijven spreken. gebruiken. Meer weten? Kijken is de boodschap!
“De ziel van de Gentenaar, dat is zijn Gents”
Peter Van Haelter, Perfesser Gents
“Het is geen achteruitgang van het dialect, het is een transformatie van het dialect”
Wim Claeys, Artiest
“Het was zeer zeldzaam dat iemand Nederlands of Vlaams sprak”
Bayram Ozdemir, fruitboer
“Gentse rappers geven met dialect eigenheid aan de muziek”
Thomas Beyls, DJ en leerkracht
“Zelfs buiten de school werd het Gents niet getolereerd”
Fannie Van den Bogaerde, senior dialectspreker
“Bij de Romeinen klaagde men ook al over het taalgebruik bij de jongeren”
Prof. Dr. Anne-Sophie Ghyselen
De documentaire maakt deel uit van het programma van de Week van het Gents 2025.
Kom je graag naar de voorstelling op 4 december om 20u in het stadhuis?
Schrijf je in voor de Johan Taeldemanlezing via go.stad.gent/weekvanhetgents
